Onze camper ervaringen

KENNISMAKEN MET DE SAMI-CULTUUR IN DALARNA (IDRE, SÄRNA EN GRÖVELSJÖN)

Eenmaal in Idre bereik je de ondergrens van het gebied waar de Sami (de inheemse bewoners van de noordelijke delen van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland) met hun rendieren leven. Vanaf hier kun je kennismaken met hun cultuur en taal – om te beginnen met het tweetalige plaatsnaambord van Idre.

Idre Sameby is het zuidelijkste Sami-dorp van Zweden. In het berglandschap rondom Idre leven op dit moment vier Sami-families.

Om meer over de Sami en hun rendieren te weten te komen kun je Renbiten bezoeken. Hier wonen Helena en Peter Andersson, zij hebben een winkel en café. Zij behoren tot een van de vier families die hier met hun rendieren leven. Het hoeden van rendieren combineren ze met de verkoop van rendierproducten, traditioneel handwerk en andere souvenirs.

Hier in de omgeving is een oude Sami-nederzetting te vinden. Volg de weg naar Grövelsjön Fjällstation, vlak bij Noorse grens. Wanneer je daar de 4 kilometer lange wandeling over het Naturstigen volgt, kom je vanzelf uit bij Gamla Lapplägret, een oud zomerkamp van de Sami.

Grövelsjön Fjällstation is een uitvalsbasis voor outdoorliefhebbers. Je kunt er boottochten maken naar Noorwegen, of wandelen naar de hoogste berg van Dalarna, de 1204 m hoge Storvätteshågna. De 4 km lange Naturstigen valt samen met Trollstigen route; een wandelpad van 1,5 km voor jonge kinderen, met grappige figuren en informatieve bordjes erlangs. Daarna ging het langzaam bergopwaarts. Hoe hoger we kwamen, hoe kaler het landschap werd. We speurden naar rendieren, maar vonden alleen hun uitwerpselen.

Het eerste Sami-bouwwerk dat je tegenkomt, is een hut die Anders en Maria Olsson in 1941 bouwden voor hun twee koeien. Hij maakte deel uit van het zomerkamp waar ze elk jaar met hun tien kinderen verbleven. Voor Midzomer trok het gezin van hun huis in Hällsjön naar het zomerkamp in Grövelsjön, waar ze tot het einde van september bleven.

Daarna kom je bij een blokhut die een van de twee onderkomens vormde voor het gezin. Van de andere blokhut is alleen de vuurplaats nog over. In 1945 besloten Anders en Maria een andere, permanente woning te bouwen in Storsätern, maar de blokhut van Grövelsjön werd nog tot 1960 gebruikt als dat van pas kwam bij het hoeden van de rendieren. In 2001 werkten nakomelingen van Anders en Maria samen met Idre Sameby en de regio Dalarna aan de restauratie van het zomerkamp.

Het mooist is de derde stop: een lavvu met een enorm gewei op de deur. In de verte zie je sneeuw op de bergen liggen. 

​

MAGISCHE WEG OP DE NIPFJÄLLET

De Trollvägen: een stuk weg waarop het lijkt alsof je auto tegen de zwaartekracht in achteruit de berg weer op rolt als je hem op het laagste punt in zijn vrij zet. Dit optische bedrog wordt veroorzaakt doordat het omliggende landschap sterker daalt dan de weg die ertussen ligt, zodat de weg zelfs iets omhoog lijkt te lopen. Moeilijk uit te leggen, maar grappig om te zien. Hier vind je de Nipgubben: een soort dwerg of trol die op de hellingen van Nipfjället woont. Op de Nipfjället lopen veel rendieren.... Ze horen bij de rendierkuddes van de Sami (Sápmi). Ook rond Lycksele zijn vele Sami.

​

​

Fattomakke: een geweldige plek om de Samencultuur te “voelen”
Het is tevens het middelpunt van een prachtig boek van Bernhard Nordh met als titel “ Het geslacht Pålson “.
In Marslieden ( niet zo ver van Fatmomakke) staat een replica van de blokhut van Lars Pålson uit dat verhaal.
Ook Ankarede is een bezoek meer dan waard.
 

​